(Een aangepaste versie van deze column is eerder gepubliceerd in de februari-uitgave 2019 van het wijkblad van Grootstal en Hatertse Hei, De Heistal. Het wijkblad De Heistal is hier digitaal in te zien.)
Wat we willen in de wijk...
Het is alweer jaren geleden dat ik me, vers van de opleiding tot 'buurtverbinder', samen met een collega in de benauwde krochten van een activiteitencentrum begaf. Ik weet nog dat er aan de voorzijde van het gebouw allerlei festiviteiten gaande waren, met muziek en dans en kennismaking met wijkprojecten en buurtinitiatieven.
Activerende vragen
Vrolijke echo’s van schreeuwende kinderen, het zachte gemurmel van lachende volwassenen en de doffe muzikale kadans volgden ons zachtjes dieper het gebouw in. Daar werd ergens, in enkele half verborgen ruimtes, een verdwaald programma van workshops aangeboden die te maken had met wijken en buurten en hoe mensen te verbinden. De workshop waar we terecht kwamen was een workshop die ging over vragen stellen. Hoe stel je activerende vragen, die ervoor zorgen dat mensen bereid zijn om je te helpen bij de realisering van jouw initiatief of idee.
Mystieke lege ruimte
Toen we arriveerden - we waren ruim tien minuten te vroeg - zat daar, midden in de verder lege zaal, een man op een stoel. In de hoek stond een flip-over. In een kring stonden de lege stoelen om hem heen. Het was bijna een mystieke lege ruimte, zinderend van potentiële energie, waar een geheimzinnig maar krachtig ritueel op het punt stond te beginnen. Voor de man lag een stapel stiften en post-its als de magische instrumenten van creativiteit. De man zelf was kaal, zijn handdruk krachtig en zijn stem zacht en vriendelijk. “Kom verder,” zei hij, “Wat leuk dat jullie er zo vroeg bij zijn. Kom er gezellig bij.”
'Als je niet vraagt wat je wil, krijg je iets anders!'
Nadat we ons hadden voorgesteld en waren gaan zitten, opende hij het gesprek. “Zo,” zei hij. “Wat is jullie vraag?” Mijn collega en ik keken elkaar enigszins verbaasd aan. Vraag? Hadden wij zelf een vraag? We kwamen hier toch juist om te leren de juiste vragen te stellen? De man glimlachte en knikte. “Ja, dat is een reactie die ik vaker krijg. Toch begint het juist daar. Wat wil je? En vervolgens: hoe zet je die wens om in een goede vraag? Want” - en wat hij toen zei, ben ik met tot op de dag van vandaag blijven herinneren: “Als je niet vraagt wat je wil, dan krijgt je iets anders!”
Krachtige dynamiek
Zo raakten we in gesprek over waar we vandaan kwamen, wat ons bewoog en hoe we daar nu, op die plek, terecht waren gekomen. Langzaam druppelden andere vreemden de ruimte binnen. Door de open, ontvangende houding van die kale man in ons midden, ontstond er een wonderlijk krachtige dynamiek rond het aandragen van suggesties bij ieders verhaal en centrale vraag.
Geef geen geen negatieve feedback
Een belangrijke regel daarbij was: vanuit jouw wens formuleer je jouw vraag. Vervolgens laat je de groep met suggesties en ideeën over jouw vraag komen. Maar: alle ideeën en suggesties schrijf je op, zonder commentaar! Je gaat de aangedragen en de aan jouw geschonken hulp niet van te voren afkraken. Je geeft er geen negatieve feedback op. Je neemt ze aan!
Creatieve speelruimte
Juist door dat zonder commentaar aannemen van wat er gegeven werd - aan ideeën en suggesties en connecties en voorbeelden rondom ieder idee en droom - ontstond er een bijzondere energie in de ruimte. Een creatieve speelruimte, waarbij we elkaar aanvulden en op elkaar voort bouwden. Zo ontstond er, in een groep van totaal vreemden die elkaar niet of nauwelijks kenden, binnen een korte twintig minuten een warme sfeer van contact.
Om verbonden te blijven, moeten we durven te vragen wat we nodig hebben
Dat warme contact had alles te maken met die eerste stelregel: je breekt, wat je krijgt, niet bij voorbaat af. Want ieder idee, iedere suggestie, wordt je geschonken vanuit de wens bij te dragen aan jouw droom. Uiteindelijk leerde die man mij zo één van de belangrijkste dingen we als buurtbewoners misschien ook met elkaar kunnen delen. Namelijk, dat we, om verbonden met elkaar te zijn, moeten durven vragen wat we wensen en willen voor de buurt.
Luisteren
Maar dat we vervolgens vooral ook bereid moeten zijn om te luisteren - open en zonder direct commentaar. Want er zullen altijd anderen zijn die op hun eigen wijze bereid zijn om bij te dragen aan die wens, om dat idee of die droom voor de wijk, tot werkelijkheid te maken.
Als je maar luistert….
Rogier is columnist, zowel bij De Heistal als bij het nieuwe Wijkblad Brakkenstein. Hij schrijft met name over sociaal-maatschappelijke onderwerpen. Hij heeft daarnaast een eigen blog: http://rogierteerenstra.wordpress.com waar hij schrijft over diverse onderwerpen op gebied van spiritualiteit, psychologie en filosofie. Je kunt contact met hem opnemen via: